What is SPEAK BIKOL

Speak Bikol is an on-line Bikol Dictionary and a cause to preserve and reinstate the Bikol language in Bikolandia rolled into one.


Thursday, October 22, 2009

ANAB

ENGLISH
ANAB-to grab, to take or occupy by force. The term is usually used in referring to properties.

Example
Midbid si Don Mariano na paraANAB ki daga (Don Mariano is a famous land-grabber)

BIKOL
ANAB-pagkua, pag-agaw, paghabas.

Halimbawa: Midbid si Don Mariano na paraANAB ki daga.

Mag-ambag ki mga Bikol na aram nindo. Ikaag man tabi an buot sabihon buda halimbawa kan gamit. Pabuskadon ta an satong tataramon, turuwang kita.

RANGA

ENGLISH
RANGA-happiness; a kind of a flower

Example:
Ika an sakuyang RANGA (You are my happiness; or You are my flower)

Related words
KARANGAHAN: a state of happiness; according to myth a place where the Ranga flowers thrive

BIKOL

RANGA: ogma; digdi sa Tabaco, sarong klase ki burak susog sa mga agi-agi

Halimbawa: Ika an sakong RANGA.

Mga manungod na tataramon:
KARANGAHAN-kaogmahan o kun sa agi-agi kan kamuknaan kan pangaran kan lugar, lugar na dakol na burak na Ranga.

An tataramon na ranga ugaring garo may laen man na buot sabihon sa ibang dayalekto kan Bikol. Huna ko ngani kaini kan enot an ranga, garo "onra" sa dayalektong Tabaco-Albaynon. Pero sa paghapot-hapot ko, an ranga daa, base sa aktibidad na piggigibo kan Aquinas University of Legazpi na Ranga, ay kaogmahan an buot sabihon. Pero arog sa libro ni Frank PeƱones Jr. na Banwang Rinaranga, garo laen man an buot taramon.

Kun may iba tabi kamong aram manungod sa tataramon na ining, para sakuya ka-lebel kan tataramon na "oragon" iheras sana tabi digdi. Dakulang tabang iyan, sakuya bilang parasurat, buda sa iba pa na interesado sa lengwaheng Bikol. Mabalos.

URAW

English
1. URAW-a state or feeling of regret for not having utilized something or having wasted something. The term is properly used on things.

Example
For wasted food, Bikolanos would say:
1. Dai lamang naURAW su aki sa nawaltak na kakanon (The child did not seem to mind the wasted food)

2. Ngana su pagkaURAW ko sa nadumog na paroy (I felt so bad for the wet grains)

Related words: KANUGON, SAYANG

Bikol
URAW- sarong pagmati ki panhinayang; kadaklan bagay an piggagamitan. Halimbawa: 1. Dai lamang naURAW su aki sa nawaltak na kakanon. 2. Ngana su pagkaURAW ko sa nadumog na bagas.

Manungod na tataramon kan URAW: Kanugon-sayang. Halimbawa: Kanugon su nawaltak na kakanon.